Anesthesie tijdens de zwangerschap

Het kan noodzakelijk zijn om tijdens de zwangerschap operatieve ingrepen te doen vanwege niet-obstetrische aandoeningen. Meest voorkomend zijn trauma’s, appendicitis en torsio ovariae. Daarnaast zijn oncologische ingrepen vaak niet uit te stellen. Voor deze ingrepen is doorgaans anesthesie of sedatie nodig. Zowel de ingreep, de onderliggende ziekte als de anesthesie kunnen invloed hebben op het ongeboren kind. Dit geeft zowel bij de zwangere als de betrokken zorgverleners onzekerheid over te voeren beleid. Er bestaat behoefte aan handvatten voor het maken van keuzes met betrekking tot de indicatiestelling, timing van de ingreep, de vorm van anesthesie, de keuze van middelen, perioperatieve monitoring van de foetus en postoperatieve pijnstilling bij deze patiënten. De Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) wil hierover een richtlijn opstellen waarin punten aan bod komen als:

• Timing van de ingreep. In eerste trimester vindt de organogenese plaats en wil je niet schaden met medicamenten. In het derde trimester is de buik zo groot dat abdominale ingrepen niet makkelijk uitvoerbaar meer zijn. Moeten niet direct noodzakelijke ingrepen worden uitgesteld? En hoelang? Hoe gaan we om met spoedingrepen?
• Hoe groot is de kans op een miskraam door een operatie? Of intra-uteriene groeivertraging? Moet er in sommige gevallen (of standaard) tocolytica (weeënremmers) gegeven worden?
• Is laparoscopie van voordeel boven een laparotomie bij abdominale ingrepen?
• Hoe zit het met de placentaperfusie en fysiologie van de baby in de diverse situaties? Moeten we de conditie van de foetus monitoren? Wanneer dan? En hoe?
• Welke anesthesietechniek heeft de voorkeur?
• Welke middelen gebruiken we bij voorkeur wel en welke niet?
• Wat doen we met medicamenten die vooraf al gebruikt werden?
• Is aspiratieprofylaxe nodig? Vanaf welke zwangerschapsduur?
• Hoe moet de beademing ingesteld worden?
• Welke waarden voor fysiologische parameters streven we na?
• Wat doen we met postoperatieve pijnstilling? Regionale technieken? Als dat niet kan, welke middelen?
• Is postoperatieve tromboseprofylaxe nodig? Bij wie wel en bij wie niet of wanneer wel en wanneer niet?