Dermatologische bijwerkingen van immuun checkpoint remmers

De behandeling van kanker is in de laatste 10 jaar revolutionair veranderd door de komst van immuun checkpoint remmers (anti-PD-1, anti-PD-L1, en anti-CLTA-4). Deze nieuwe behandelingen kunnen echter ook immuungerelateerde toxiciteit veroorzaken met effect op de kwaliteit van leven, morbiditeit en in sommige gevallen ook mortaliteit.

Deze dermatologische beelden hebben overlap met klassieke dermatosen buiten deze setting. Desondanks heerst er nog veel onduidelijkheid over de meest effectieve en veilige behandeling, omdat het met name patiënten met gemetastaseerde ziekte betreft. In tegenstelling tot dermatologische problematiek zoals (cutane) graft-versus-host ziekte, mucositis en radiatiedermatitis, ontbreken er nog (landelijke) multidisciplinaire richtlijnen in de behandeling van huidtoxiciteit van immunotherapie. Door de steeds verder uitbreidende lijst van indicaties en combinatiebehandelingen, ontstaat er een steeds grotere behandelvraag bij de dermatologen. Er heerst nog grote onduidelijkheid m.b.t. de immunosuppressieve behandelingen in de vorm van systemische corticosteroïden, conventionele ‘disease-modifying drugs’ en biologics en de invloed die deze middelen kunnen hebben op de tumorbiologie enerzijds en effect op de effectiviteit van de immuun checkpoint behandeling anderzijds. Met deze richtlijn hopen we een landelijke consensus aan te kunnen bieden op basis van de huidige literatuur.